Proeven en proefwerken

Ik zie, ik zie dat Italië echt het land van de kleine kwalitatief goede hoeveelheden is en dat Nederland meer een land van de kwantiteit is. Immers, wij eten geen pasta met saus, maar saus met pasta, waarbij er van alles in de saus zit. De Italianen eten pasta met een klein beetje, echt lekkere, maar hele simpele saus. De koffie, wij drinken mokken vol, de espresso in Italië is echt een heel klein kopje en dan nog maar tot een derde vol soms.
Terwijl ik daarover lag na te denken op het strand in Italië kwam ik tot de conclusie dat we niet echt goed kunnen proeven en dat we dat ook nooit geleerd hebben.
Ik herinner me nog het fragment uit Jamie Oliver's TV-programma Fifteen, waarin de kandidaten voor een selectietest iets moesten proeven en dan de smaak beschrijven. Dat ging de meesten erg slecht af.
Ik las laatst het boek Denken als Leonardo da Vinci, waarin na een beschrijving van zijn leven en zijn genialiteit zeven DaVinciaanse principes werden beschreven. De voortdurende verfijning van de zintuigen was er één van. De andere principes lees je hier.
Hier in Nederland kennen we voornamelijk wijnproef-avonden, meestal bedoeld om je wijnen te laten kopen, niet om je proefvermogen te verhogen. Ik heb ook wel eens gehoord van bierproef-avonden, champagneproef-avonden en zelfs tequilaproef-avonden, maar kunnen we dat wel? En hoe vaak eten we niet zonder stil te staan bij de smaak ervan?
Johannes van Dam, de culinair recensent van Het Parool, die elke week een Amsterdams restaurant bezoekt en zijn ervaringen beschrijft noemt zijn werk heel terecht proefwerk. Hij beschrijft gerechten met woorden waarvan ik helaas soms geen idee heb wat hij bedoelt: "de tuinbonen smaken wat erg zwak", "een geraffineerd spel van structuren en smaken"...
Ik zie daarom een nieuw vak voor me op het middelbaar onderwijs, Proeven, voor me. Elke week een uur producten proeven en leren beschrijven. Eventueel te stoppen als thema onder Biologie of Scheikunde of Maatschappijleer.
Waarom besteedt een school wel aandacht aan de vaardigheid taal en spreken (spreekbeurten, opstellen), kijken (o.a. bij tekenen), en een beetje aan luisteren (naar elkaar en naar vreemde talen), een beetje aan voelen (handvaardigheid), maar niet aan proeven?
Daarom, elke week een uur Proeven. De les bestaat uit het proeven van vijf verschillende appels, kazen, olijfolie, honing, yoghurt, vis, couscous, etc en het beschrijven van de smaken. De leerdoelen zijn leren de verschillen te beschrijven, ze te waarden, je proefvermogen te verhogen en je eigen smaak te ontwikkelen.
Wellicht willen leerlingen juist graag zelf iets mee nemen van huis, hun lievelingseten of iets uit hun eigen cultuur om te laten proeven door hun klasgenoten.
Werken we ook nog aan wederzijds begrip en waardering voor andere culturen.
Als proefwerk moeten de leerlingen iets blind proeven, juist beschrijven en herkennen.
Volgens mij worden wij Nederlanders daar een beter en genuanceerder mens van. Wat zou minister Verhoeven er van vinden?
Nawoord 5 november 2005:
Ik zie, ik zie dat Iens, de onafhankelijke en betrouwbare restaurantgids, samen met kookstudio De Laurier "Iens Proevers Academy voor kinderen". Het doel is de ontwikkeling van smaak en de essentie van ingrediënten te laten (her)ontdekken en bij te brengen.